Gönül Coğrafyamızın Şaheseri: Mevlid ve Tercümeleri
Türk şiirinin kendisinden sonra gelen metinleri içerik, biçim ve duygu yönünden en fazla etkileyen metinlerinden Süleyman Çelebi’nin Mevlid-i Şerif’i, Balkanlar’dan Anadolu’ya, Kafkasya’dan Orta Doğu’ya uzanan geniş bir sahada etkili olması hasebiyle YTB’nin çalışma alanları açısından da oldukça önemli bir metin. Bu yönüyle Mevlid-i Şerif’i ve onun muhtelif dillerdeki tercümelerini kapsayan bu çalışma, Mevlid’in yüzyılları aşan beynelmilel etkisini bir kez daha ortaya koyuyor.
2022 yılının “Süleyman Çelebi’yi Anma Yılı” olarak ilan edilmesi vesilesiyle Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı’nın uhdesinde hazırlanan Gönül Coğrafyamızın Şaheseri Mevlid ve Tercümeleri eseri, Türk İslam edebiyatının kurucu metinlerinden Vesiletü’n-Necat’ın ülkemizle gönül coğrafyalarımız arasındaki köprüleri sağlamlaştıran yönüne dikkatleri çekiyor.
Halk arasında Mevlid adıyla anılan ve Osmanlı Devleti’nin en sancılı dönemlerinden Fetret Dönemi’nde yazılan Vesiletü’n-Necat, altı yüz yıldır Türk dili ve kültürünün ulaştığı her coğrafyada güncelliğini korumakta ve çeşitli vesilelerle hâlâ okunmaktadır. Mevlîd, bir şiir geleneğinin de inşasına vesile olmuş, kendisinden sonra aynı amaçla yazılan metinleri de önemli ölçüde etkilemiş ve böylece Türk edebiyatında “mevlit” adı altında müstakil bir türün oluşmasına vesile olmuştur. Bu türde sayısız eser verilmiş ancak hiçbiri Süleyman Çelebi’nin Mevlid-i Şerif’i kadar geniş kitleleri etkilemeyi ve kendisinden sonra yazılan eserlere ilham vermeyi başaramamıştır.
Mevlid üzerine yaptığı çalışmalarıyla bilinen Prof. Dr. Bilal Kemikli’nin editörlüğünde YTB uhdesinde yayıma hazırlanan Gönül Coğrafyamızın Şaheseri: Mevlid ve Tercümeleri eseri ise, Vesiletü’n-Necat’ın orijinal metninin yanı sıra Arapça, Boşnakça, Arnavutça, Gürcüce, Çerkezce, Rumca, İngilizce, Almanca, Kürtçe, Tatarca ve Bulgarca olmak üzere 12 ayrı dildeki tercümelerini içeriyor. Eserin, Prof. Dr. Bilal Kemikli’nin kaleme aldığı ilk bölümünde, Süleyman Çelebi’nin hayatı ve eserleri, ilmî ve edebî muhiti ve Mevlid’i yazma nedeni incelenirken, eserin ikinci bölümünde ise Vesiletü’n-Necat ve tercümeleri yer alıyor.
Türk şiirinin kendisinden sonra gelen metinleri içerik, biçim ve duygu yönünden en fazla etkileyen metinlerinden Süleyman Çelebi’nin Mevlid-i Şerif’i, Balkanlar’dan Anadolu’ya, Kafkasya’dan Orta Doğu’ya uzanan geniş bir sahada etkili olması hasebiyle YTB’nin çalışma alanları açısından da oldukça önemli bir metin. Bu yönüyle Mevlid-i Şerif’’i ve onun muhtelif dillerdeki tercümelerini kapsayan bu çalışma, Mevlid’in yüzyılları aşan beynelmilel etkisini bir kez daha ortaya koyuyor.
Kaynak: YTB
