Okuma Zekâsı (RIQ)
Dünyaca ünlü Fransız yazar Victor Hugo, bir sözünde: “Bir kitap, dünyadan daha geniştir. Çünkü maddeye düşünceyi de katar.” demiştir. Benjamin Franklin ise: “Bir ülkede okumaya karşı istek artmadıkça, gaflet ve gafletten doğacak felaket azalmaz.” der.
Okumanın amacı; aklı doğru ve güzel kullanmaktır! Aklını, beynini ve kalbini uyumlu bir şekilde kullanan insan, hedefine daha kolay ulaşır ve yeni başarılar için tekrar yola koyulur. (Yaman, Başarıya Giden Yol)
Eğitimin en temel öğelerinden birisi ve belki de en önemlisi “kitap”tır. Bir ülkede kitaplara ne kadar önem verilirse, o ülkenin ve o ülkenin geleceği de bir o kadar aydınlık olacaktır.
Ülkemizdeki birçok problemin altında yatan temel sebeplerden birinin, toplumumuzda kitap okuma alışkanlığının yeterli düzeyde olmamasıdır.
Türkiye, kitap okuma alışkanlığı açısından dünyadaki diğer ülkelerle kıyaslandığında, Türk toplumunun kitap okumaya gerekli önemi vermediği çok daha iyi anlaşılmaktadır.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO) verilerine göre (2023) Türkiye, kitap okuma oranında dünyada kendisine ancak 86. sırada yer bulmuştur. TÜİK’e göre ise Türkiye’de kitap, ihtiyaç listesinin 235. sırasında yer almaktadır. Dünyada kitap için kişi başına harcanan para, ortalama 1,3 dolar iken Türkiye’de bu oran sadece çeyrek dolar olarak belirlenmiştir.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayınladığı verilere göre (2022) Türkiye’de kişi başına kitap okumaya ayırılan süre günde yalnızca bir dakika olurken, Türk insanı televizyon izlemeye günde 6 saat, internete ise günde 3 saat zaman harcamaktadır.
Türkiye’deki kütüphane sayılarıyla ilgili olarak TUİK’in 2022 yılında açıkladığı veriler incelendiğinde, Türkiye’deki kütüphane sayısı 2021 yılına göre %43,4 artmıştır. Türkiye’de 2022 yılı itibarıyla 1 Millî Kütüphane, 1.257 Halk Kütüphanesi, 625 Üniversite Kütüphanesi ve 47.654 Örgün ve Yaygın Eğitim Kurumu Kütüphanesi bulunmaktadır.
2022 yılında kitap sayıları da bir önceki yıla göre Millî Kütüphane’de %5,6 artarak 1.632.589’a; Üniversite Kütüphanelerinde %4,6 artarak 21.098.691’e; Halk Kütüphanelerinde %3,3 artarak 23.091.168’e; Örgün ve Yaygın Eğitim Kurum Kütüphanelerinde %28,1 artarak 43.971.809’a ulaşmıştır.
Millî Kütüphane’den yararlanan kişi sayısı bir önceki yıla göre %125,7 artarak 405.584’e; Üniversite Kütüphanelerine kayıtlı üye sayısı %9,5 artarak 3.986.831’e; Halk Kütüphanelerinden yararlanan kişi sayısı bir önceki yıla göre %70,8 artarak 26.788.378’e; Halk Kütüphanelerine kayıtlı üye sayısı ise bir önceki yıla göre %13,7 artarak 5.568.283 olarak gerçekleşmiştir.
Bu istatiksel veriler, bazı açılardan sevindirici de olsa yeterli düzeyde değildir.
Ülkelere göre yıllık ortalama kitap okuma rakamları incelendiğinde Japonya’da bir birey yılda 25, İsviçre’de 10, Fransa’da 7 kitap okurken bir Türk ise 10 yılda ancak bir kitap okumaktadır.
