Enerjide İlkler
Türkiye Cumhuriyeti, yüzüncü yılına girerken birçok ilk niteliğindeki gelişmeye ve hamleye imza atmayı başarmıştır. Savunma sanayiindeki hamlelerden teknolojik atılımlara, lojistik kabiliyetlerden etkin, bağımsız ve millî bir dış politikayı hayata geçirebilmeye kadar çok yönlü başarılar elde etmiştir. Günümüzde her ne kadar ekonomi anlamında zorluklarla mücadele ediliyor olsa da, Türkiye ilk defa iç ve dış politikalarında küresel güçlere rağmen adımlar atabilme yetisi ve özgüveni kazanmış ve her şeye rağmen değer zincirlerindeki akışı durdurmadan krizleri yönetebilir bir pozisyon elde edebilmiştir.
ABD’nin Irak müdahalesi, 2008 ekonomik krizi, Arap Baharı, Suriye – Libya – Mısır gibi ülkelerde yaşanan karışıklıklar, İran ambargoları, güçlenen terör örgütleri, Suriye ve Libya’da devam eden iç savaşlarda küresel güçlerle rekabet, Doğu Akdeniz ve KKTC ile ilgili hakların savunulabilmesi, Karabağ Savaşı, enerji krizi, Rusya – Ukrayna Savaşı, uluslararası değer zincirlerindeki tıkanıklıklar, Çin’in bölgede artan etkisi ve Kahramanmaraş depremleri gibi birçok büyük gelişmenin getirdiği zorluk ve gereksinimler yönetilebilmiştir.
Zorluklarla dolu kriz süreçleri ve mücadele serüveni; Türkiye’nin hareket kabiliyetlerini geliştirebilmesi için sırtındaki en önemli kamburlardan birinin de enerji olduğunu idrak etmesini sağlamıştır. İşte bu idrak neticesinde, Türkiye 2000’li yılların başından bu yana enerji alanındaki atılımları ve yine etkin diplomasisi sayesinde, bütün olumsuzlukları ve krizleri en az zararla yönetebilmeyi başarmıştır.
Türkiye’nin 2000’li yıllardan bu yana, enerji alanında hangi önemli adımlara ve ilklere imza attığı aşağıda kısaca anlatılacaktır.
Elektrik Piyasası Kanunu: Belki de özellikle enerji sektöründe büyük atılımların ve yatırım imkânlarının önünü açan, piyasa mekanizmalarının şeffaf ve rekabetçi bir modelde gelişimini sağlayan ve bunu düzenleyecek kurumsal oluşumların ilk adımı niteliğindeki 2001 yılında kabul edilen Elektrik Piyasası Kanunu, Türkiye için enerji alanındaki önemli ilklerden bir tanesidir. Bu kanun akabinde EPDK kurulmuş, elektrik satış, üretim, dağıtım ve iletim süreçleri birbirinden ayrılmış ve serbest piyasa sisteminin birçok alanda hayata geçirilmesi sayesinde Türkiye bu alanda büyük yatırımlar alabilmiştir. Bu sayede kurulu güç neredeyse 3 katına ulaşmış ve yenilenebilir alanındaki bütün hamleler bu adım sayesinde gerçekleştirilebilmiştir.
