Geçmişin İzinde Geleceğin Eşiğinde: Kıbrıs Türk Toplumunda Siyaset, Ekonomi ve Sosyal Yapı

YTB’nin çalışma sahaları arasında kıymetli bir yere sahip olan Kıbrıs; Geçmişin İzinde Geleceğin Eşiğinde: Kıbrıs Türk Toplumunda Siyaset, Ekonomi ve Sosyal Yapı adlı eserle Osmanlı’nın iskân politikasından vakıf kültürüne, medreseler ve sıbyan mekteplerinden kadılık ve yargı sistemine, sosyal ve siyasal hayatından ekonomik ve toplumsal yapısına, din ve inanç dünyasından Kıbrıs Türk edebiyatına uzanan geniş bir yelpazede inceleniyor.

Kurulduğu günden beri Türk dünyasına yönelik çalışmalarda bir lokomotif görevi gören ve Türk dünyasına yönelik pek çok yayına hamilik eden Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) Osmanlı’dan Türkiye Cumhuriyeti’ne Türk tarihi içinde müstesna bir yere sahip olan Kıbrıs’la ilgili yayın çalışmalarına bir yenisini daha ekledi. YTB Yayınları’ndan çıkarak literatüre kazandırılan Geçmişin İzinde Geleceğin Eşiğinde: Kıbrıs Türk Toplumunda Siyaset, Ekonomi ve Sosyal Yapı adlı eser Prof. Dr. İsmail Güleç, Bilal Kendirci ve Özgür Üçkuş’un editörlüğünde hazırlandı.

Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türk tarihindeki müstesna yeriyle birlikte jeopolitik önemini de korumuş ve yüzyıllar boyu coğrafi, kültürel ve ekonomik olarak Akdeniz’in kalbi konumunda kalmış Kıbrıs, önce Osmanlı İmparatorluğu’nun ardından da Türkiye’nin en önemli beka meselelerinden biri olagelmiştir. Bu özelliğiyle de YTB’nin çalışma sahaları arasında kıymetli bir yere sahip olan Kıbrıs; Geçmişin İzinde Geleceğin Eşiğinde: Kıbrıs Türk Toplumunda Siyaset, Ekonomi ve Sosyal Yapı adlı eserle Osmanlı’nın iskân politikasından vakıf kültürüne, medreseler ve sıbyan mekteplerinden kadılık ve yargı sistemine, sosyal ve siyasal hayatından ekonomik ve toplumsal yapısına, din ve inanç dünyasından Kıbrıs Türk edebiyatına uzanan geniş bir yelpazede inceleniyor. Kıbrıs Türk toplumunu bir özne olarak merkeze alması hasebiyle de bu eser büyük bir önem arz ediyor.

19 bölümden oluşan 589 sayfalık bu hacimli eserin ilk bölümünde, Osmanlı’nın Kıbrıs’ı fethine ve fetihten sonraki iskân politikasına odaklanılıyor. Osmanlı hâkimiyetiyle birlikte Ada’nın sosyal ve kültürel hayatına en fazla tesir eden kurumların başında gelen vakıflar ise çalışmanın ikinci bölümünde incelenmiş. Yine Osmanlı hâkimiyetinin ardından Ada’daki eğitim ve kültür faaliyetlerinin merkezi olarak ortaya çıkan medreseler ve sıbyan mektepleri de eserin üçüncü bölümünde detaylı bir şekilde ele alınmış.

Çalışmanın dördüncü bölümünde ise Osmanlı ve İngiliz dönemlerindeki kadılık ve yargı sistemleri detaylı bir şekilde inceleniyor. Kronolojiye bağlı olarak Türk Mukavemet Teşkilatı’nın (TMT) kuruluşundan Kıbrıs Barış Harekâtı’na kadar geçen süreçte Kıbrıs Türk toplumunun verdiği var oluş mücadelesi ve örgütlenme faaliyetlerine dair derinlikli analizler ise beşinci bölümde okuru karşılıyor.

Eserin altıncı ve yedinci bölümlerinde geçmişten günümüze Kıbrıs Türk toplumunun tecrübe ettiği siyasi gelişmeler mesele edilirken sekizinci bölümde ise Kıbrıs Türk siyasal elitleri ve bu elitlerin dönüşümü masaya yatırılmış.

Eserin, “Kıbrıs Türk Toplumunda Ekonominin Dünü Bugünü” başlığıyla dikkat çeken dokuzuncu bölümünde de İngiliz idaresi ve Kıbrıs Cumhuriyeti dönemlerinde yoğunlaşan Rum saldırıları sonucu Kıbrıs Türk toplumunun üretim olanaklarından nasıl dışlandığı incelenmiş.

Türkiye ve KKTC kamuoyu tarafından en çok merak edilen konuların başında gelen Anadolu’dan Kıbrıs Türk toplumuna yönelik yapılan yardımlar ise çalışmanın “Türkiye’nin Kıbrıs’a Yardımlarının Dünü Bugünü” başlıklı onuncu bölümünde ele alınıyor.

 Çalışmanın “Kıbrıs Türk Toplumunda Sivil Toplumun Önemi” başlıklı on birinci bölümü ise İngiliz yönetimi altındaki Türklerin, Jön Türkler ve İttihat ve Terakki ile ilişkilerinden başlayarak günümüze kadar sivil toplum alanında tecrübe ettiklerini içeriyor.

Çalışmanın on ikinci bölümünde Kıbrıs basını incelenirken on üçüncü bölümünde ise  Kıbrıs Barış Harekâtı’ndan sonra Türkiye ile yapılan tarımsal iş gücü protokolü kapsamında Anadolu’dan Ada’ya gelen göçmenlerin Ada’ya gelişlerinden itibaren, iskânları, entegrasyonları ve siyasal örgütlenmeleri inceleniyor.

On dördüncü ve on beşinci bölümler ise sırasıyla, Osmanlı ve İngiliz dönemlerinde yargı sistemini ve Kıbrıs Sorunu’nun da önemli bir unsuru olan yerel yönetimleri konu ediniyor.

Eserin on altıncı bölümü ise Osmanlı’dan günümüze Kıbrıs’taki eğitim meselesine ayrılmış. Bu bölümde Osmanlı’dan günümüze Kıbrıs’taki eğitim; şartları, ortamları ve geçirdiği reformlarla birlikte ayrıntılı bir şekilde ele alınmış.

Eserin on yedinci bölümünde; Ada, Akdeniz, milliyetçilik ve Türkiye’ye bağlılık temalarının edebî türlerde baskın olarak işlendiği Kıbrıs Türk edebiyatına ilişkin detaylı bir çalışma yer alıyor.

Çalışmanın son iki bölümünde ise sırasıyla Kıbrıs Türk toplumunun din ve inanç dünyası ile Kıbrıs’ta tasavvuf şiiri inceleniyor.

Tüm bu zengin içeriğiyle Geçmişin İzinde Geleceğin Eşiğinde: Kıbrıs Türk Toplumunda Siyaset, Ekonomi ve Sosyal Yapı eseri Kıbrıs’a dair çalışmalar yürüten yazar, akademisyen ve öğrencilerle birlikte Kıbrıs Türk toplumunun kültür mirasına ilgili okurun da istifadesine sunuluyor.

Kitabı okumak için tıklayın. 

Kaynak: YTB