Gençlere Sorduk

Aytmatov’un Değerini Bilelim

Aytmatov’un bir kainat devi olduğu tartışılmaz bir gerçektir. Bu kelimenin dışında ona benzer onlarca kelime uygundur. Ancak Aytmatov’u tam olarak anlatmak için yeterli olmadığını söyleyebilirim. Onun kaleminin yarattığı eserler, hayatımızda olup biten her şeyi fark etmediğimiz önemli olayları ön plana çıkarıyor. İyiyi ve kötüyü, kimin haklı olup olmadığını, hayatta kimin gerçekten acı çeken insan olup olmadığını, babamızın eserlerinden yüzeysel olarak öğrenebiliriz. Bunlar gözümüzü açar ve bizi onurlu, alçak gönüllü, ahlaklı ve sadık olmamızı sağlar. Çünkü her işte, insanların eylemlerine bağlı olarak nasıl bir sonuca vardıklarını görüyoruz.

Her insan hayatının baş karakterinin kendisi olduğunu, hayatta sadece iyilerin yüceltildiğini kanıtlar. Bence Cengiz Baba’mız, sadece bir Kırgız yazarı değil; asıl insani değerleri ve büyük yeteneği ile dünyayı bilen insan olarak tarihe geçmiştir. Dünyada gözün olmasa da adın anılıp, insanların ağızları gururla dolsa, bu ne mutluluk! Böyle bir insan olmak arzum var. Tabii ki de Aytmatov’un ta kendisi olmak mümkün değil. Ancak, günümüzün her gencinin Aytmatov’u örnek almasını, gerçek motivasyon ve becerinin merkezini Aytmatov’dan almasını diliyorum. Kara sözlerin efendisi Cengiz, yüzyıllardır Kırgızların mutluluğu için yaratılan gururdur. Kırgız’ın, “Kırgız” olduğunu dünyaya duyurmak için Tanrı’dan bir hediyedir. Dünyayı kalemle fethetmesi, adını tarihe altın harflerle yazması, örnek bir hayat sürmeyi başarması mühteşem. Aynısını yapalım, ömrümüzü ve elimizdeki fırsatı aynı şekilde değerlendirelim. Umalım ki “Kainat Devi-Aytmatov” aklımızdan ve kalbimizden, kitapların sayfalarından kaybolmasın. Aytmatov’u okuyalım ve Aytmatov’dan öğrenelim.

Asılbekov ELDİYAR
Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi

Kalemiyle Dünyayı Fetheden İsim Cengiz Aytmatov

Dünyada iki Cengiz yaşadı: Biri kılıcıyla dünyayı fethetti, diğeri kalemiyle fethetti.denmesi boşuna değil. Kalemiyle dünyayı fetheden Cengiz’in devri, bakidir. Çünkü onun eserlerinde, insanlığın sonuna kadar yaşayacak dertler, hazineler, mutluluklar ve hüzünler vardır. Hiç şüphe yok ki eserlerinin kahramanları olan Tolgonai Ana, Toprak Ana, Momun Dede, Beyaz Gemi’ye hasret eden oğul, Düyşen, Maysalbek gibi karakterler, insanoğluna her zaman öğütler verir, onlara doğru yolu gösterir, hayatımızı anlamlı kılarlar ve yönümüzü kaybetmememiz için yardım ederler. Çünkü dünyanın büyük yazarı Cengiz Aytmatov, “Ezelden beri yanıtlanması güç olan bir soruda, insan her gün nasıl insan kalır?” sorusu üzerinde düşündü.
Evet, bir kimse güzel bir bina yapmıştır, hanlığı soyuna devretmiştir, başkası oğlu ve kızına altın ve gümüş hediye bırakmıştır. Ama Cengiz Aytmatov, okuyucularına büyük bir manevi zenginlik ve dünyaya güzel bir miras bıraktı. Onun eserlerini tanıyan her okuyucunun, hayata derinlemesine baktığını veya hayatın değerini bildiğini söyleyeceğinden hiç şüphem yok. Dolayısıyla insanoğlu yaşadığı ve eserleri okunduğu sürece, kalemiyle dünyayı fetheden Cengiz Aytmatov’un hayatı devam edecektir.

Nurayım KUDABAYEVA
Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi İletişim Fakültesi, Radyo, Televizyon ve Sinema

Edebiyatın Parlak Yıldızı Cengiz Aytmatov

Edebiyatın parlak yıldızı Cengiz Aytmatov, yetenekleriyle dünyanın dört bir yanından okuyucularını bulmayı başardı. Aytmatov, eserleriyle Kırgız halkının geleneklerini, karakterini, dilini, dinini, tarihini ve kültürünü temsil ediyor; Kırgızların değerli bir halk olduğunu vurguluyor. Yaratıcı yazarın çocukluğu, savaşın karanlık günlerine düşer. Çocukluğu, umutsuzluk duygusuyla geçti; ama sonuç olarak dünyada tanınan bir yazarın oluşumuna katkıda bulundu.

Büyükannesinden duyduğu masalları ve hayatında gördüğü tüm hikayeleri hayal gücüyle beyaz bir kağıda yazıyordu. Bu nedenle romanlarının çoğu hayattan alınmıştır. Zor zamanlar, Aytmatov gibi zor insanları yaratır. Yazarın tüm eserlerinden özel bir ilhamla, en çok “Beyaz Gemi”yi okumayı seviyorum. Çünkü beyazlığı, saflığı, inceliği tanımlarken okuyucunun ilgisini çekmektedir. Çocukluğun keskin dünyasını, yetişkinlerin siyah kırılganlığını karşılıyor. İşin eğitim değerini gerçekten takdir ediyorum. Teşekkür ederim, Cengiz Baba! Adınızı söylemekten gurur duyuyoruz. Siz her zaman kalbimizde bulunuyorsunuz.

Zarina CANARBEK KIZI
Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi İletişim Fakültesi, Halkla İlişkiler ve Reklam

Dünyayı Kalemiyle Değiştiren Cengiz Aytmatov

İnsan için en zor olan şey, her gün insan kalmaktır. Pek çok anlam içeren bu sözü duyduğumuzda aklımıza dünyaca ünlü yazarımız Cengiz Aytmatov gelir. Aytmatov, sadece Türk dünyasının değil, tüm dünyanın en önemli ve büyük yazarlarından biri. Ama biz ayrıca bir Kırgız yazar olduğu için kendisi ile gurur duyarız. Onun bize bıraktığı eserleri, düşünceleri bizim hayatımıza ışık saçar ve bizi aydınlatır. Aytmatov’u sadece yazar olarak anlatmamız doğru değildir. Ölümsüz eserleri yazmakla yetinmeden, onu aynı zamanda büyük bir düşünür-felsefeci, insanın içi-dışını okuyabilen, görebilen ve hisseden psikolog olarak da tanımalıyız. Kitaplarında sadece insana değil; tabiat ve hayvanlar dünyasına da çok dikkat ederek onların yumuşak yüreklerini, nezaketlerini ve insanlarla olan bağlarını anlatmıştır.

Yazarımız hayatta iken, eserleri 172 dile çevrilmiş ve 60 milyondan fazla yayınlanmıştır. Hayatta iken hiçbir yazarın eseri bu kadar çok yayınlanmamıştır.

Eserleriyle, tüm insanlığı adalete, dürüstlüğe, barış içinde yaşamaya, saf aşkın kıymetini bilmeye, doğa ve hayvanlar dünyasını korumaya, ne olursa olsun insan kalmaya çağırmıştır. Dünyaya bakış açısını değiştirmek isteyen herkes, kalemiyle dünyayı değiştiren yazarımızın kitaplarını okumalı ve her evde o kitaplar bulunmalı.

Sabira PASHAEVA
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İşletme

Türk Devleti’nin Müşterek Evladı Cengiz Aytmatov

Cengiz Aytmatov, Kırgız halkının gururu, Türk milletinin müşterek evladı, dünya fahri vatandaşıdır. Zengin iç dünyasıyla, hayatı boyunca unutulmaz pek çok eser üretti ve insanlığın kültür tarihinin ölümsüz isimleri arasında yerini aldı. Cengiz Aytmatov’un hayatı bizim için bir örnektir.

Cengiz Aytmatov, zor zamanlarda büyüdü. “Babası halk düşmanıdır, ölü mü diri mi bilinmez.” beklentisi içinde yaşadılar. Anne, çocuklarını tek başına büyüttü. Yoksul bir hayat sürdüğünü ve iyi bir hayatın kaynağı olarak eğitimi seçtiğini genç yaşta Rusça tercümanlık yapmasından anlayabiliriz. Zor zamanların, iyi insanlar yetiştirdiği boşuna söylenmemiştir.

Çalışmalarını eğitime bir katkı olarak anmaktan elbette gurur duyuyoruz. Ayrıca eğitim alanında Türkiye ile iş birliği yaparak, 1995 yılında Manas Üniversitesi’nin açılmasına katkıda bulunmuştur. Biz, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi öğrencileri için Cengiz Aytmatov, uluslararası dostluk ve eğitimin timsali olmaya devam edecek.