Tarih Bilinci
“Ne olurdu insanoğlu, apaçık ve inkâr edilemez bir gerçekle (ilme’l-yakin) bilebilseydi.” (Tekasür Suresi)
Bir Milletin Hayat Pınarı Tarih Bilincidir
Tarih bilinci, bir toplum için olmazsa olmaz kavramların başında gelmektedir. Bunu şu basit örnekle anlatabiliriz. Çağımızın en tehlikeli hastalıklarından biri kabul edilen Alzheimer veya Demans’a yakalanmış bir hastayı ele alalım. Her iki hastalık da insanın okuduğu, öğrendiği ve tecrübelerini saklayan nöron adını verdiğimiz hücrelerin yaşlılık veya diğer bazı sebeplerle görevini yapamaması sonucu ortaya çıkmaktadır. Yani beynimizde bir ocağı yakmakla ilgili bilgiyi saklayan nöronlar ölür veya işlevini yapamazsa ocağı yakamayız, yaktığımız ocağı kapatamayız. Bu yüzden büyük bir felakete sebep olabiliriz. Haber kanallarında bu tarz haberlerle sık sık karşılaşıyoruz. Yani beyninde geçmişe ait bilgiyi tutan hücreler ölmüş bir insan, felçli bir hastadan çok daha kötü durumdadır. Hiçbir şey yapamaz, yapmayı denediği her şey onun felaketi olur. Kısaca hafızasını oluşturan beyin hücreleri ölmüş bir insan, sadece bir et ve kemik yığınından başka bir şey değildir.
Tarih de bir milletin beyin hücrelerinin oluşturduğu hafızasıdır. Geçmişe ait kendi varlığı ve yaşaması için gerekli bilgilerin tümünü saklar ve kullanmaya hazır hâlde tutar. Tarih bilinci, bu bilgilerin canlı, dinamik ve her an kullanım için hazır hâlde olması anlamına gelir. Bu yüzden millî varlığımızın hayat pınarıdır.
Burada en önemli noktalardan birisine daha parmak basmamız gerekmektedir. Beynimizdeki bilgiler, bizim ihtiyaçlarımızı karşılayacak bilgiler değil de gereksiz birtakım bilgilerse veya başımızdan geçen olayları unutuyorsak sürekli hata yaparız. Eğer hayatın gerçeklerine değil, hayal dünyasına dayalı birtakım bilgiler veya zanlardan ibaret bilgilerse, insan için büyük tehlikelere sebep olur. Öyle insanlara “Hayal dünyasında yaşıyor.”, “Uçuk kaçık fikirleri var.” “Güvenilmez ve arkasından gidilmez.” deriz.
Bu gerçekler ışığında, tarih bilinci hayaller üzerine bina edilemez; bir milletin ihtiyacı olmayan bilgilerden oluşan bir tarihe sahip olması da en büyük tehlikelerin başında gelir. Bu yüzden büyük milletler, kendi milletlerinin ihtiyacı olan bilgilerin ansiklopedilerini oluşturmuştur. Bu ansiklopedileri sürekli olarak güncelleyerek toplumun her kesiminde yaygınlaştırırlar. Encyclopædia Britannica, Encyclopædia Americana, Grand Larousse Encyclopédique, Encyclopedia Jewish ve benzeri birçok ansiklopedi, mensubu olduğu millete ait bilgilerin ansiklopedisidir. Kendi tarihleri ile ilgili en doğru ve detaylı bilgiyi içinde taşırlar.
